Alles wat u wilt weten over nieuws en framing

Verdraaid! Het nieuws anders bekeken is verschenen bij Pelckmans Pro (ISBN 978-94-6337-097-4, 359 blz., €24,99)

Sinds 2010 bereidde ik een boek over ‘nieuws en framing’ voor … Het is een werk van lange adem geworden, maar het boek is er intussen! Het lang verwachte ‘einde’ luidt daarmee hopelijk een nieuw begin in, waarbij het concept framing op constructieve wijze ingang vindt in de journalistiek. Gaandeweg werd duidelijk dat het boek over veel meer zou gaan dan alleen maar over framing: objectiviteit, populaire journalistiek, paparazzi, tabloids, sensatie, nieuwsselectie, oorlogsjournalistiek, persfotografie, Kuifje, …. het komt allemaal ter sprake. Op deze pagina geef ik de ontstaansgeschiedenis van het boek weer.

2 maart 2018: de bel gaat en even later ruikt het hele huis naar verse drukinkt. Het boek is er! Eindelijk. En toch nog wat vroeger dan aangekondigd. Bestelinfo is beschikbaar op alle gekende boekensites en ook op de site van de uitgever, Pelckmans Pro.
6 februari 2018: De laatste wijzigingen aan de drukproef zijn aangebracht! Eén zaak die ik bespreek, bleef tot in deze fase aandacht opeisen. Sommige kwesties die ter sprake komen in het 360 pagina’s tellende boek liggen erg gevoelig, zo blijkt.
31 januari 2018: Op aanraden van een reviewer wordt er naar een nieuwe ondertitel gezocht. Uiteindelijk wordt het: Verdraaid! Het nieuws anders bekeken.
17 januari 2018: Ik verneem via de uitgever dat het boek het GPRC-label zal krijgen. GPRC staat voor ‘Guaranteed Peer Reviewed Content.’ Twee anonieme ‘peer-reviewers’ waren erg lovend. Ze vragen enkele, kleine aanpassingen te doen die eenvoudig aan te brengen zijn en die geen impact op de publicatiedatum zullen hebben.
19 december 2017: Eindelijk! het manuscript is rond, en vertrekt naar de uitgever.
November-december 2017: Mijn medewerker Leen Nijssen (die een master Letterkunde op zak heeft) neemt het hele manuscript door. Ze wijst me op een aantal Nederlandse taalregels die ik helemaal niet kende …
26 oktober 2017: Auteur en uitgever bereiken officieel een akkoord over de cover. Het wordt nummer 4 van de derde serie.
11 oktober 2017: In Antwerpen interview ik Ine Roox, buitenlandjournaliste van De Standaard, die net terug is van een verblijf van zes maanden in de V.S. waar ze verslag uitbracht over de ‘Trumpiaanse revolutie’. Ons contact via e-mail tijdens haar verblijf verliep niet zo soepel. Maar het is snel allemaal uitgeklaard (de verwarring had betrekking op de betekenis van het framingconcept), waarna er een leerrijk en open gesprek plaatsvindt. Dit materiaal dient als input voor het allerlaatste deel van het boek.
Eind september 2017: Mag ik zeggen dat het me allemaal wat begint tegen te steken? Tjonge. Het manuscript telt zo’n 300 pagina’s die ik intussen al ettelijke keren heb moeten doorploegen.
16 augustus 2017: Yes! Ik weet een aantal interessante quotes op te tekenen uit de mond van een van de bekendste Britse journalisten, namelijk Nick Davies.
De zomermaanden benut ik om te schaven, maar vooral om een zestigtal minder essentiële stukken te schrappen.
In juli wordt de werktitel “Nieuws en nuance” gewijzigd in het meer prikkelende “Verdraaid!“.
Op 7 juli 2017 interview ik de wereldvermaarde Duitse journalist Günter Wallraff. Voor hem trek ik graag een heel hoofdstuk uit.
Günter Wallraff
Intussen ben ik in zee gegaan met Pelckmans Pro om het boek uit te geven.
In juni heb ik met de ene journalist na de andere contact. Het gaat over journalisten met namen die klinken als een klok: Els De Temmerman, Daniel Demoustier, Jens Franssen, Rudy Vranckx … Later komen daar onder meer nog Peter Verlinden en Arnold Karskens bij.
Eind mei 2017 verblijf ik in San Diego, Californië, om een beeldverhaal te maken over de grensstreek. Het resultaat verschijnt wederom in MO*.
8 mei 2017: de dag na de presidentsverkiezingen interview ik in het beroemde Café de Flore in Parijs AP-fotograaf Burhan Ozbilici. Hij is de winnaar van de World Press Photo 2017. Het interview zal een centrale plaats innemen in mijn boek.
Een long read in MO*

4 mei 2017: de vrucht van mijn verblijf in Zuid-Afrika verschijnt in MO*. Een ‘making of’ is bestemd voor het boek.
14 maart – 14 april 2017: ik verblijf aan het departement journalistiek van Stellenbosch University in Zuid-Afrika. Ik werk er aan een long read, waarvoor ik de West-Kaap rondreis en een hele reeks interviews afneem. Ik zorg ook voor de nodige foto’s om het artikel te illustreren.
8 maart 2017: reportagemaker Luc Vrydaghs geeft me goede raad. Een reportage over Zuid-Afrika in de documentairereeks Barber Shop maakte erg veel indruk op me. Hij legt uit hoe hij daarbij te werk is gegaan.
3 maart 2017: Frederik De Swaef, momenteel hoofdredacteur van Flair, wijst me op een inconsistentie.
28 februari 2017: Televisiemaker Eric Goens staat me te woord tijdens een interview op een geheime locatie. Zonder dat hij het in de gaten heeft, zorgt hij voor de nodige nuances waarnaar ik op zoek ben.
24 februari 2017: Het tweede deel is voor 75% klaar. Maar er ontbreken nog belangrijke stukken. Het interview met Arnon Grunberg moet een plaats krijgen in dit deel. Maar er staan nog grote namen op mijn wish-list. Ik hoop snel een afspraak te kunnen maken.
20 februari 2017: Ik krijg Tod Robberson te pakken. Hij is editorial writer bij de legendarische krant The Post-Dispatch. Ik interviewde hem al in 2010 tijdens een bezoek aan The Dallas Morning News. Hij is bereid een hele update te geven van de verwikkelingen met de Amerikaanse pers sinds het aantreden van President Trump. Een fantastische man. Fake news komt ter sprake. Oef, het eerste deel is up-to-date geraakt. De teller voor het eerste deel staat op 125 bladzijden, het totale aantal is licht gestegen tot 263 pagina’s.
Februari 2017: Ik druk het gaspedaal in. In korte tijd contacteer ik onder meer Steven Stroeykens, Annemie Struyf, Linda De Win en Annemie Peeters, en vraag hen de passages die ik over hen schreef te bekijken. De reacties volgen snel. Ik noteer zelfs enig enthousiasme. Gelukkig. Eén aangeschrevene reageert niet. Maar dat is begrijpelijk. Mijn analyse zal wel hard aangekomen zijn. Sorry daarvoor.
5 februari 2017: Ik interview Arnon Grunberg in een Amsterdams hotel voor mijn boek. Het gesprek geeft me vleugels. De avond voordien op de trein heb ik voor het eerst sinds lang weer het bestand van 260 bladzijden geopend. Ik begin met het herschrijven van de proloog.
Januari 2017: Een goed teken. Het examen gebaseerd op mijn schrijverij wordt uitstekend gesmaakt door de studenten. Ik noteer slechts één onvoldoende.
Augustus 2016: Ik klok af op 260 bladzijden. Maar ik moet stoppen. Er staat weer een nieuw academiejaar voor de deur. De hele cursus Journalism Studies vul ik met die 260 bladzijden.
zomer 2016: het aantal verwerkte bronnen reikt stilaan tot aan het plafond
maart 2016: Eindelijk vind ik de tijd om alles aan de kant te schuiven en de draad weer op te pikken.
zomer 2015: Ik schrijf, zelfs ’s nachts, maar het resultaat ziet er heel anders uit, en wordt een welkomstgeschenk voor de geboorte van mijn dochter Kaluna (zie verder op deze pagina).
oktober 2014: de studenten uit de Master in de Journalistiek krijgen de eerst teksten voorgeschoteld. Ze reageren enthousiast. De energie is er, maar de ruimte en tijd is er niet om ongestoord te kunnen schrijven.
Augustus 2014: De eerste 65 bladzijden zijn geschreven. Maar de motor stokt. Een boek schrijven over journalistiek voor een breder publiek, en dat in het Nederlands? Binnen de logica van het kwantificerende systeem waarmee academici (en universiteiten!) beoordeeld worden, is het een dom idee.
April 2014: Tijdens de paasvakantie (op reis in de Moezelstreek) begin ik als een bezetene te schrijven. Ik heb een insteek gevonden voor een eerste deel!
Zomer 2013: Ik doe een eerste poging om een hoofdstuk te schrijven. Het belandt grotendeels in de prullenmand. Enkele masterproefstudenten blijven me steunen en verzamelen onderzoeksgegevens die ik zal kunnen gebruiken voor mijn verhaal. Thank you!
2012: Er beweegt nog steeds niets… Hoewel: het Vlaams Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) keurt een projectaanvraag goed om uit te zoeken welke rol frames spelen in een redactionele context (aangeduid als frame-building). Jan Boesman wordt met de verworven middelen aangeworven om een doctoraatsonderzoek over het onderwerp op te starten. Zijn bevindingen zullen de basis vormen van het derde deel van het boek.
2011: Er gebeurt niks, behalve dan mijn huwelijk en de geboorte van mijn zoon Floris. Gelukkig zijn er genoeg studenten die bereid zijn om in het kader van hun masterproef ontbrekende bouwstenen in mijn verhaal met data te helpen verstevigen. Ik ben hen eeuwige dank verschuldigd.
Maart-april 2010: ik verblijf als visiting scholar aan de School of Journalism van de University of Texas at Austin. Framingexpert prof. Stephen D. Reese is mijn gastheer. In de immense bibliotheek van de universiteit doe ik research voor het boek dat in mijn hoofd langzaam vorm krijgt. Ik geraak er onder meer begeesterd door de Watergate-affaire en meer specifiek hoe journalisten Bob Woodward en Carl Bernstein er veertig jaar geleden verslag over hebben uitgebracht. Ik heb er specifieke ideeën over en leg mijn analyse voor aan Steve. Ik twijfel of het wel allemaal klopt. Hij zegt laconiek: Waarom vraag je het hen niet zelf? Ja, dat zou geweldig zijn, antwoord ik lachend… Maar ik meen het, zegt Steve. En of hij gelijk had! Twee weken later brengen beide journalisten én regisseur/acteur Robert Redford een bezoek aan de universiteit. De hele dag heb ik de toelating hen op de hielen te zitten. En zo is het basisconcept van het boek geboren: ik analyseer de werking van de nieuwsmedia, maar ik kom uit mijn ivoren toren en leg de bevindingen eerst voor aan de betrokken journalisten.

Kaluna’s welkomsgeschenk

Ik heb “Kaluna” voor Kaluna geschreven. Maar stiekem hoop ik dat zoveel mogelijk mensen het boek lezen, en er plezier aan beleven. Paradoxaal is wel dat we om het aan een betaalbare prijs (12,95 euro) aan te kunnen bieden, we het niet heel ruim kunnen verspreiden. Als de uitgever dat zou doen, moet er telkens bijgepast worden. Ofwel moet de prijs de hoogte in, en dat wil ik dan weer niet. Distributie (al snel 3,60 euro per exemplaar) en boekhandelkortingen (al vlug 45%) doen ons anders de das om.

Daarom dat we via verschillende kanalen promotie voor het boek voer(d)en:

Bufo (de pad uit het verhaal) heeft de Facebook-pagina van het boek gekaapt… en ik krijg hem daar niet meer weg. Ik distantieer me uitdrukkelijk van alles wat hij op die pagina uitkraamt. Bij voorbaat mijn excuses als hij iemand mocht beledigen.

Bufo heeft de Facebook-pagina van het boek gekaapt. Help!!

In de kerstweek verscheen het verhaal over het boek in Rondom Leuven, opnieuw met de foto die mijn zus Jasmijn twee dagen na de geboorte maakte.
Het boek was te verkrijgen op De Boekenbeurs in Antwerpen op de stand van Pardoes.
Voor de Bonheidenaars lag “Kaluna” ook op de lokale boekenbeurs van het Davidsfonds, van 8 tot 10 november in zaal De Krekel. Alle kopers kregen als extraatje een bladwijzer van “Kaluna” en een persoonlijke tekening.
Van 2 tot 6 november zat er iedere dag om 17u. een item over het boek in Studio-Plus, het praatprogramma van TV-Plus, RTV.
Te gast in het praatprogramma StudioPlus van RTV.
De Campuskrant van de KU Leuven publiceerde een interview naar aanleiding van De Boekenbeurs.
Gazet van Antwerpen besteedde een heel mooie bijdrage aan ‘de stunt’.
“Het is ook een eerbetoon aan mijn overleden vader”, Erik Van Eycken in Gazet van Antwerpen (29-9-2015)
De foto die mijn zus Jasmijn maakte, doet het heel goed. De foto verscheen ook op de voorpagina van De Streekkrant editie Mechelen.
Een voordeel van de ‘synergie’ tussen media: de eerder verschenen bijdrage uit GvA duikt op in andere media.
Al geruime tijd waren er ‘teasers’ te vinden op mijn blog. Dit was er zo eentje: