Hoe hardnekkiger we bepaalde frames gebruiken, hoe meer blind we ervoor zijn. Er is daarom enige afstand nodig om ze scherp te krijgen. Die ‘afstand’ kan zich ook in de tijd afspelen. Zo kwamen er zestig jaar geleden, in november 1958, duizenden Hongeren naar België, op de vlucht voor de Sovjets.

Feitelijk zijn er een hoop parallellen te ontdekken tussen de vluchtelingen uit 1958 en die uit 2016. Maar intussen gebeurt de framing (d.w.z. de betekenisverlening) heel anders. In volle Koude Oorlog was de oorzaak van het vluchten schijnbaar eenduidiger aan te geven: de opstand in de Hongaarse hoofdstad Boedapest in november 1956 die door Rus­sische tanks werd neergeslagen. Anticommunistische gevoelens voerden de boventoon in de Vlaamse pers: “De weg naar de vrijheid. De Hongaarse partisanen bieden laatste vertwijfelde weerstand aan militair Sovjet diktatuur” (Het Laatste Nieuws, 6 november 1956) en “Hongaren vluchten voor de nieuwe rode terreur” (Gazet van Antwerpen, 6 november 1956).

In De Standaard van 18 november 1956 stond te lezen:

Een bouwarbeider uit Gyor wist ons te vertellen dat hij te voet gevlucht was en 24 uur lang door het woud gelopen had om Oostenrijk te bereiken. […] “Het duurt weer twintig jaar eer we er een beetje bovenop zijn na al dat bloedvergieten en die ellende. […] En ik wil eindelijk eens een behoorlijk bestaan hebben. […] In geen 10 jaar kan ik mijn vrouw een mantel kopen.” […] Elke Hongaar staat daar met zijn eigen verhaal over de opstand, zijn eigen misere, zijn eigen hoop en verlangens.

Gazet van Antwerpen schreef op 20 november 1956 het volgende:

“Zeg eens schoon ‘danke schön’” zei de jonge vrouw tot ’t kleintje alsof dit die vreemde woorden kon verstaan. Het kind kon natuurlijk niet danken. Niet danken in woorden. Het legde de man uit België zijn beide handjes om de hals en drukte zijn met chocolade besmeurd handje op de witte hemdkraag – een chocoladebruin teken van dankbaarheid.

Zestig jaar geleden werden vluchtelingen als ‘helden’ geframede. En een gastvrije ontvangst zorgde voor dankbare reacties. Tegenwoordig blijken alleen het slachtofferframe en het indringerframe geschikt, en niets ertussenin…

(de fragmenten zijn afkomstig uit Framing asiel: Indringers en vluchtelingen in de pers waarvan intussen ook de tweede druk uit 2012 jammer genoeg is uitgeput)